Autyzm jest rozpoznaniem stawianym coraz częściej. Przyczyny takiego stanu rzeczy są różne i bardzo złożone. Tak czy inaczej, rosnąca liczba dzieci z ASD stanowi istotne wyzwanie społeczne, związane ze znacznie większymi potrzebami w zakresie profesjonalnego, wczesnego diagnozowania, terapii, pomocy i rehabilitacji oraz „prowadzenia” dzieci przez cały okres edukacji i wprowadzania w życie dorosłe. Bardzo ważne  jest zapewnienie odpowiedniego wsparcia rodzinom dzieci z ASD. Istnieją badania, które pokazują, że poziom stresu u rodziców dzieci z ASD jest znacznie większy niż u rodziców dzieci z innymi zaburzeniami wieku rozwojowego. Spowodowane jest to przede wszystkim problemami związanymi  z diagnozą, lęk o przyszłość dziecka, brak akceptacji dziecka przez otoczenie i małe wsparcie społeczne. Rodziny dzieci z autyzmem nie otrzymują wystarczającej pomocy  i zazwyczaj to rodzice  są pozostawiani sami sobie z ogromną odpowiedzialnością za organizowanie i prowadzenie pomocy dla dziecka.

    Bardzo ważna dla zrozumienia istoty zaburzeń ze spektrum autyzmu jest świadomość, że są to  zaburzenia neurorozwojowe,  więc ich objawy są obecne od wczesnego dzieciństwa. Nie muszą być one zauważalne w pełni aż do momentu,  w którym oczekiwania społeczne zaczynają przerastać możliwości dziecka.  Co więcej, systematyczne wsparcie w postaci odpowiedniej terapii i edukacji może spowodować, że deficyty nie będą tak zauważalne w późniejszym życiu dziecka.  Wiadomo również, że jednym z najczęściej stwierdzanych  wskaźników zmian zachodzących w procesie wczesnej interwencji terapeutycznej w odniesieniu do dzieci z autyzmem są wyższe możliwości intelektualne.

     Aktualny stan wiedzy o zaburzeniach ze spektrum autyzmu jest przyczyną coraz wcześniejszego diagnozowania tego zaburzenia u dzieci. Wiadomo już jak istotna jest wczesna interwencja terapeutyczna  dla późniejszego rozwoju osób z autyzmem.  Badacze analizujący  wczesny rozwój dzieci, u których w późniejszym okresie życia wystąpiły objawy autyzmu, wskazują że już w 1. r.ż. wyodrębnić można szereg zachowań, które sygnalizować mogą zwiększone ryzyko rozwoju ASD. Wiele z nich dotyczy nietypowego rozwoju zdolności tworzenia wspólnego pola uwagi. Taka zdolność, zaburzona u dzieci z autyzmem, wydaje się poprzedzać komunikację językową z innymi osobami i ma kluczowe znaczenie dla dalszego rozwoju interakcji społecznych.

    Poniżej w tabelce przedstawione zostały wczesne sygnały behawioralne pomocne w rozpoznawaniu ryzyka autyzmu w 1 r.ż. dziecka.

    Należy pamiętać, że żaden z przestawionych w tabelki objawów nie wystarcza do postawienia rozpoznania autyzmu, stanowić może  jedynie sygnał do podjęcia działań diagnostycznych.  Diagnozę autyzmu, szczególnie u małych dzieci, zawsze stawia zespół specjalistów, złożony z psychiatry dziecięcego, psychologa, logopedy. Zespołowe formułowanie diagnozy zwiększa jej trafność. Warto pamiętać, że diagnoza jest procesem kilkuetapowym  i składa się z pogłębionego wywiadu rozwojowego z rodzicami oraz kilkuetapowej obserwacji dziecka.

Wczesne sygnały behawioralne pomocne w rozpoznawaniu ryzyka autyzmu w 1 r.ż. dziecka.

Bibliografia:

Pisula E., „Od badań mózgu do praktyki psychologicznej. Autyzm.” Sopot 2012, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

Magdalena Krzyżak