Psychoterapia poznawczo behawioralna jest metodą terapeutyczną opartą na dowodach. Wykorzystuje powtarzalne procedury – techniki, protokoły terapeutyczne, podlega ocenie w kontrolowanych eksperymentach i wykazuje powtarzalność działań. Zakłada poprawę jakości życia człowieka poprzez zastosowanie szeregu interwencji odwołujących się do modyfikacji zachowań i sposobu myślenia. Psychoterapia poznawczo behawioralna jest skuteczna w leczeniu takich trudności jak zaburzenia lękowe, depresja, zaburzenia stresowe pourazowe, zaburzenia nastroju, zaburzenia odżywiania, trudności w relacjach z ludźmi, zaburzenia osobowości.

Proces terapii

Proces terapii poznawczo behawioralnej rozpoczyna się od dokładnego rozpoznania problemu i stworzenia tzw. konceptualizacji. Jest ona próbą wyjaśnienia genezy aktualnych trudności pacjenta, które powstały na bazie wcześniejszych doświadczeń oraz nadawania im znaczenia w charakterystyczny dla pacjenta sposób. Psychoterapia poznawczo behawioralna rozpoczyna się „od szczegółu do ogółu”. Czyli od dokładnego zdefiniowania celu, którym może być np. eliminacja objawu lub nabywanie umiejętności radzenia sobie z nim.

Celem psychoterapeuty jest właśnie poznanie tego indywidualnego systemu znaczeń, które pacjent przypisuje różnych wydarzeniom. Dotarcie do schematów, zasad rządzących życiem, czyli ukształtowanych sposobów widzenia rzeczywistości. Aby móc skutecznie pomagać w modyfikacji nieadaptacyjnych wzorców myślenia i zachowania oraz nazywaniu i przeżywaniu emocji konieczny jest rozwój bezpiecznej, wspierającej relacji terapeutycznej.

Psychoterapeuta posiada odpowiedni warsztat pracy i przygotowanie merytoryczne. Po to, by móc w sposób metodyczny i uporządkowany zidentyfikować potrzeby pacjenta. Wyjaśnić podłoże jego trudności i zaplanować pracę nad przebudową sposobu myślenia, zachowania. Psychoterapeuta to osoba, która ukończyła (lub jest w trakcie) czteroletnie szkolenie w rekomendowanym ośrodku terapeutycznym. Pracuje pod regularną superwizją, co oznacza, że stale wzbogaca swoje umiejętności i doświadczenie zawodowe.

Podstawowe cechy terapii poznawczo behawioralnej to:

• współpraca terapeuty i pacjenta,
• ukierunkowanie na rozwiązanie problemu,
• pewne ograniczenie w czasie (w zależności od problemu zgłaszanego przez pacjenta)
• skupienie na teraźniejszości jednocześnie z dokładną analizą wcześniejszych doświadczeń w celu stworzenia tzw. konceptualizacji problemu,
• stosowanie adekwatnych technik terapeutycznych i protokołów terapii

Magdalena Krzyżak