Umów wizytę+48 605 385 300

Dyzartria

Zaburzenie na poziomie wykonawczym ruchowego mechanizmu mowy, spowodowane strukturalnymi i czynnościowymi zmianami układu nerwowego, które skutkuje dysfunkcjami w obrębie aparatu oddechowego, fonacyjnego i artykulacyjnego, a przez to zniekształceniami wypowiedzi w zakresie realizacji dźwięków mowy, określa się mianem dyzartrii. W skrajnych przypadkach może się ona wiązać z niemożnością wytwarzania dźwięków mowy.

Jakie są objawy dyzartrii?

  • Zaburzenia dyzartryczne mogą wiązać się z dysfunkcjami oddechowymi, których głównym symptomem jest skrócona faza wydechu i osłabiona kontrola siły wydychanego powietrza.
  • Powiązane z nimi są trudności fonacyjne, czyli nieprawidłowe brzmienie głosu, problemy w jego wydobywaniu, a co za tym idzie osłabiona kontrola jego wysokości i natężenia.
  • Zamazana mowa, w tym także nosowe zabarwienie wypowiadanych komunikatów, spowodowane zaburzeniami napięcia mięśniowego i ruchów narządów artykulacyjnych, to kolejne z głównych symptomów dyzartrii – dysfunkcje artykulacyjne i rezonansowe.
  • Zaburzenia mowy o charakterze dyzartrycznym wiążą się również z zakłóceniami prozodii, czyli nieprawidłowym rytmem i natężeniem dźwięków, a także zaburzeniem tempa mówienia, intonacji i akcentowania. Wpływają na to niedostatki w możliwościach koordynacji oddechowo-fonacyjno-artykulacyjnej.
Zadzwoń i umów wizytę
Umów wizytę on-line
Dyzartria

Klasyfikacje dyzartrii

Określając dominujące objawy zaburzeń dyzartrycznych można wyszczególnić podstawowe ich typy. Wśród nich wymienia się:

  • dyzartrię wiotką – określone uszkodzenie neurologiczne powoduje utratę kontroli nad danym mięśniem, a w konsekwencji obniżenie napięcia mięśniowego i porażenie wiotkie;
  • dyzartrię spastyczną – cechującą się wzrostem napięcia mięśni o charakterze spastycznym (kurczowym);
  • dyzartrię hipokinetyczną – objawiającą się spowolnieniem ruchowym, a także wzmożeniem napięcia mięśniowego i sztywnością, jak np. w przebiegu choroby Parkinsona;
  • dyzartrię hiperkinetyczną – gdzie określone uszkodzenie neurologiczne powoduje występowanie ruchów mimowolnych mięśni w obrębie różnych części ciała, w tym także aparatu mowy, zakłócając w ten sposób przebieg czynności motorycznych, w tym m.in. mówienia;
  • dyzartrię ataktyczną – w przebiegu której występuje dyskoordynacja i niezborność ruchowa, czyli tzw. ataksja;
  • dyzartrię mieszaną – może być połączeniem dwóch lub więcej typów dyzartrii, jak np. w przebiegu stwardnienia rozsianego (SM), gdzie często występuje dyzartria ataktyczno-spastyczna, czy stwardnieniu zanikowym bocznym (ALS), które często powoduje dyzartrię wiotko-spastyczną;

Dyzartria dziecięca

Dyzartria może występować również u dzieci. Tego typu zaburzenie wykonawcze mowy, powiązane z zakłóceniami kontroli mięśniowej aparatu mowy w wyniku uszkodzeń neurologicznych, najczęściej opisywane jest w przebiegu mózgowego porażenia dziecięcego (MPD). Może także wystąpić we wczesnym dzieciństwie w wyniku pourazowego uszkodzenia mózgu lub innych chorób neurologicznych.

Na czym polega terapia dyzartrii?

Jednym z najczęstszych problemów osób z dyzartrią jest ograniczona zrozumiałość ich wypowiedzi. Głównym zatem celem postępowania terapeutycznego stanowi polepszenie zrozumiałości mówienia lub rozwinięcie sprawności umożliwiających budowanie wypowiedzi zrozumiałych dla otoczenia. Ważne jest wczesne rozpoczęcie korekcji mowy i funkcji z nią związanych. Praca wówczas opiera się nie tylko na ćwiczeniach jakości dźwięków mowy, ale przede wszystkim na całościowym usprawnianiu kompleksu ustno-twarzowego związanego z czynnościami pokarmowymi, t.j. gryzienie, żucie, połykanie, w przypadku dzieci ssanie, ale także tworzenie prawidłowych wzorców oddychania.

Bibliografia:
Grabias S., 2014, Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego, [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, (red.) Grabias S., Kurkowski M., Lublin, Wydawnictwo UMCS
Jauer-Niworowska O., 2009, Dyzartria nabyta. Diagnoza logopedyczna i terapia osób dorosłych,Warszawa, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej
Mirecka U., 2015, Postępowanie logopedyczne w przypadku dyzartrii, [w:] Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, (red.) Grabias S., Panasiuk J., Woźniak T., Lublin, Wydawnictwo UMCS
Mirecka U., 2014, Dyzartria w aspekcie diagnostycznym. Typologia zjawisk, [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, (red.) Grabias S., Kurkowski M., Lublin, Wydawnictwo UMCS

 

Potrzebujesz terapii lub konsultacji?

Zadzwoń i umów wizytę Umów wizytę on-line