Schorzenia neurologiczne u dzieci i dorosłych mogą objawiać się np. w zaburzeniach rozwoju intelektualnego, językowego, ale również społecznego i emocjonalnego.
Mózg jest narządem, który reguluje wszystkie funkcje życiowe organizmu. Uszkodzenie którejkolwiek z jego części może spowodować zaburzenie funkcjonowania człowieka.
Do najczęstszych czynników neurologicznych powodujących utrzymujące się trudności językowe należą: choroby naczyniowe mózgu (one z kolei mogą powodować udary), wszelkie urazy czaszkowo-mózgowe, guzy mózgu, a także inne incydenty prowadzące do pojawienia się zmian w strukturze tkanki mózgowej, np. stany padaczkowe, czy zatrucia.
Zaburzenie mechanizmów programujących czynności mowy u człowieka, który już uprzednio je opanował, nazywamy afazją. Powoduje ją organiczne uszkodzenie odpowiednich struktur mózgowych.
Jeden z najdłużej istniejących podziałów zaburzeń afatycznych, a jednocześnie najbardziej podstawowy, to ten który wyodrębnia dwa typy afazji: ruchową i słuchową.
Charakter zaburzeń językowych po uszkodzeniach mózgu może wynikać z lokalizacji powstałych obrażeń. Do głównych symptomów nieprawidłowości mowy należą: nazywanie, powtarzanie i rozumienie. Najczęściej jednak zespoły objawów afatycznych nakładają się na siebie tworząc obraz afazji mieszanej. W przypadku obszernych uszkodzeń kory mózgowej istnieje ryzyko wystąpienia afazji globalnej, inaczej zwanej całkowitą. Zniesieniu ulegają wówczas zarówno zdolności nadawania, jak i odbioru wypowiedzi.
Bibliografia:
Grabias S., 2014, Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego, [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, (red.) Grabias S., Kurkowski M., Lublin, Wydawnictwo UMCS
Panasiuk J., 2016, Neurobiologiczne podstawy mowy, [w:] Biomedyczne podstawy logopedii, (red.) Milewski S., Kuczkowski J., Kaczorowska-Bray K., Gdańsk, Wydawnictwo Harmonia Universalis
Panasiuk J., 2014, Afazja – typologia zaburzenia. Interpretacja afazji z perspektywy interakcyjnej,[w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, (red.) Grabias S., Kurkowski M., Lublin, Wydawnictwo UMCS
Panasiuk J., 2013, Afazja a interakcja. TEKST – metaTEKST – konTEKST, Lublin, Wydawnictwo UMCS